Opera Demon Artura Rubinštajna u Srpskom narodnom pozorištu
Posle gotovo sto godina opera Demon Antona Rubinštajna ponovo će se naći na operskom repertoaru, i to Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu u režiji Dmitrija Bergmana. Prvo izvođenje ove opere u Srbiji odigralo se 1926. godine u Narodnom pozorištu u Beogradu.
Opera Antona Rubinštajna, koja će otvoriti predstojeću sezonu Srpskog narodnog pozorišta, zasnovana je na istoimenoj poemi Mihaila Ljermontova. Prvi put je odigrana 1871. i imala je veliki odjek u javnosti. Od tada do današnjih dana veoma često se izvodi u Rusiji, dok je na Zapadu retkost. Nažalost, i na ta retka izvođenja utiče politika, pa je u Bordou pre dve godine skinuta sa repertoara. Zahvaljujući toj činjenici, novosadski teatar raskošne kostime i scenografiju dobio je na poklon!
Opera Demon Antona Rubinštajna
Premijera 21. septembra 2024. godine u Srpskom narodnom pozorištu
- Poklon smo, zapravo, dobili od tri pozorišta: Helikon opere iz Moskve, Gradskog pozorišta iz Nirnberga i Nacionalne opere iz Bordoa. Rađena je u troprodukciji, ali je zbog rata u Ukrajini skinuta sa repertoara - objašnjava Zoran Đerić, v. d. upravnika Srpskog narodnog pozorišta. - Došli smo do te informacije i pregovarali smo sa njima, a oni su pristali da nam ustupe impresivnu opremu bez ikakve nadoknade. Ogromna scenografija stigla nam je u tri šlepera, platili smo samo troškove prevoza. Prvo izvođenje biće 21. septembra i naša premijera obeležiće istovremeno dva jubileja - 195 godina od rođenja i 130 godina od kompozitorove smrti.
- Demon je i prva predstava koja će biti izvedena u novoj sezoni. Prošle godine počeli smo sa operskim koncertima revijalnog karaktera, najpoznatijim arijama u interpretaciji naših solista - ističe Đerić. - Premijera Demona je na Velikoj sceni Jovan Đorđević u režiji gosta iz Rusije, direktora Helikon opere Dmitrija Bergmana. Reditelj dolazi krajem avgusta, kada počinju probe. Pošto se radnja dešava na Kavkazu, obiluje egzotičnim motivima i jedna je od poslednjih romantičarskih melodija u vremenu kada se već pojavljuje modernizam u operi. U Rusiji je veoma popularna, a ja se nadam da će i kod nas naići na dobar prijem. Ne samo zato što će u publici biti mnogo Rusa koji žive u Srbiji, nego što imamo odličan ansambl.
Anton Rubinštajn (1829-1894) bio je veoma važna figura u ruskoj muzici svoga doba. Osnovao je Konzervatorijum u Sankt Peterburgu i kao svetski poznat pijanista obilazio je svet priređujući koncerte, a posebno su čuveni oni sa američke turneje sedamdesetih godina 19. veka. Rubinštajnova muzika odražavala je njegov kosmopolitski pogled na Evropu, iako je radnja Demona smeštena na Kavkazu. Opera slikovito prikazuje palog anđela osuđenog na večno prokletstvo, dok on traži iskupljenje kroz ljubav žene. Kompozitorovo delo krase arije, lirski dueti, neobične harmonije i bogate horske deonice koje oživljavaju libreto Viskatova. Inače, poema Ljermontova jedno vreme je (kao bogohulna) bila i zabranjena. Libreto se pretapa sa muzikom, ispunjen živopisnim i emotivno proživljenim istočnjačkim egzotičnim svetom.
U podeli su, otkriva Đerić, veliki pevači. Ulogu Demona, baritona, izvoditi će čak tri pevača. Za glavne soliste, po običaju, uvek se planira nekoliko imena.
- Najčešće naš izvođač peva premijeru, a onda zovemo goste. Tako će i sada glavnu ulogu uz “domaće” prvake Željka Andrića i Nebojšu Babića izvoditi i Željko Lučić, direktor Opere Narodnog pozorišta u Beogradu. Ostavili smo mogućnost da u podeli gostuju i Rusi, pa je moguće da u nekim reprizama vidimo i tamošnje umetnike koji ovu ulogu već imaju na repertoaru. Inače, cela predstava je na ruskom jeziku. Biće to, zaista, spektakl. Scenografija je neobična, kostimi takođe, a njihov autor je nemački umetnik Hartmut Šorghofer.